Mesafeli Sözleşmeler Kavramı

Mesafeli sözleşmeler, en basit tanımıyla alıcı ve satısının fiziken bir araya gelmeksizin uzaktan iletişim araçlarını kullanarak yaptıkları sözleşmelerdir. Mesafeli sözleşme yalnızca internet ortamında yapılan sözleşmeleri kapsamaz aynı zamanda diğer uzaktan iletişim araçları  (telefon, faks vs) yapılan sözleşmeler de aynı şekilde mesafeli sözleşme kapsamındadır. Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ile birlikte mesafeli sözleşmeler hukuki açıdan daha fazla önem kazanmıştır.

Mesafeli Sözleşmelerde Cayma Hakkı

Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik’e göre, internet ortamında yapılan mal veya hizmet satışlarında tüketicinin genel olarak 14 gün içerisinde sözleşmeden cayma ve ödediğin bedelin tamamını herhangi bir cezai şart ve sair kesinti olmadan iadesini talep etme hakkı bulunmaktadır. Tüketici cayma hakkını kullanırken somut bir sebep gösterebilir ancak herhangi bir sebep gösterebilmesi kanunen zorunlu değildir. Dolayısıyla tüketici hiçbir sebep veya gerekçe göstermek zorunda olmaksızın cayma hakkını kullanabilir. Cayma hakkı ilgili yönetmelik gereği cezai şarta tabi değildir ve tüketici hiçbir cezai şart ödemeksizin cayma hakkını kullanabilir. Yönetmelik hükmü emredici olduğu için cayma hakkını cezai şarta bağlayan  sözleşme düzenlemeleri de hukuken geçerli olmayacaktır.

Ön ödemeli konut satış sözleşmeleri ile tüketici kredisi sözleşmelerinde olduğu gibi mesafeli sözleşmelerde de cayma hakkı süresi 14 gündür. 14 günlük yasal cayma süresi mal satışlarında malın tüketiciye teslim edildiği tarihte, hizmet alımında ise sözleşmenin akdedildiği tarihte başlayacaktır. Burada önemli bir husus, satıcının tüketiciyi cayma hakkı konusunda bilgilendirme yükümlüğünün bulunmasıdır. Eğer satıcı tüketiciye 14 gün için cayma hakkını kullanabileceği konusunda bilgilendirme yapmadıysa bu 14 günlük cayma süresi başlamayacaktır. Tüketicinin cayma hakkı konusunda bilgilendirilip bilgilendirilmediği konusunda ispat yükü satıcıdadır. Bu itibarla tüketici “bana cayma hakkı konusunda bilgi verilmedi” iddiasını ortaya koyduğunda bunun aksini ispat edecek olan satıcıdır.

Cayma hakkı tüketici tarafından mal veya hizmet satışı yapan yere yasal süresi içinde ve yazılı olarak veya veri saklayıcı (kısa mesaj, elektronik posta, internet vs) ile bildirilmelidir. Yazılı olarak ya da veri saklayıcı ile bildirimi yapılmayan cayma hakkı kullanımlarında satıcının bedel iadesi yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Yazılı bildirim, sadece yasal bir zorunluluk olmayıp aynı zamanda mesafeli sözleşmelerde cayma bildiriminin ispatı bakımından da önemlidir.

Av. İlker Atamer